Điều đặc biệt của Khu bảo tồn này chính là mô hình cộng đồng cư dân cùng tham gia bảo vệ, quản lí kết hợp với du lịch sinh thái tại chỗ. Những năm qua, mô hình này đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng đời sống của người dân trong khu vực, đồng thời còn giúp cải thiện đáng kể các vấn đề về môi trường sinh thái biển. Khu bảo tồn sinh thái biển Rạn Trào cách thành phố Nha Trang chừng 60km về hướng Bắc, Khu bảo tồn biển Rạn Trào nằm giữa khu dân cư khá thưa thớt ở thôn Xuân Tự 1, xã Vạn Hưng, huyện Vạn Ninh, một vị trí cách biệt hẳn với sự ồn ào của phố thị hiện đại.
Ông Nguyễn Văn Phương- tổ trưởng Tổ bảo vệ Khu bảo tồn biển Rạn Trào- Vạn Ninh cho biết: “Ở đây tham quan Rạn Trào có những gì hấp dẫn?- Tham quan thì mình sẽ chở họ đi tham quan các Rạn san hô, xem các trại nuôi tôm hùm, nuôi vẹm”.
Xem thêm : các khách sạn giá rẻ tại Nha Trang
Có thể nói, Khu bảo tồn biển kết hợp với du lịch sinh thái Rạn Trào đã mở ra cơ hội phát triển kinh tế gắn với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Dễ thấy nhất là từ khi khu bảo tồn được thành lập tới nay, địa phương đã không còn tình trạng người dân khai thác san hô trái phép, số lượng các loài hải sản trong khu vực cũng gia tăng, vùng san hô ở rạn Trào cũng được hồi sinh mạnh mẽ, thu hút sự tham quan của du khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, do điều kiện còn nhiều hạn chế nên khu bảo tồn du lịch sinh thái Rạn Trào hiện nay chưa được nhiều người biết đến. Chính vì vậy, trong thời gian tới, ngành du lịch và địa phương cần đầu tư nâng cao hơn nữa, các điều kiện cũng như chất lượng các dịch vụ tại Rạn Trào, nhằm để Khu du lịch này đáp ứng các nhu cầu ngày càng cao của du khách và trở thành điểm đến quen thuộc, hấp dẫn của khách du lịch trong và ngoài nước.
Qua quá trình triển khai hoạt động, kết quả điều tra năm 2009 tại khu bảo tồn đã cho thấy một số kết quả khả quan. Vùng biển ở đây có độ bao phủ các rạn san hô cao trên 60% trong 13 rạn lớn nhỏ, khu vực này còn tồn tại nhiều loài sinh vật biển quí hiếm như bào ngư, hải sâm, cá ngựa, hải quỳ…
Khu bảo tồn biển Rạn Trào đã mang lại kinh nghiệm để áp dụng mô hình đồng quản lý thủy sản vào thực tế. Đó là kết quả hợp tác hiệu quả của ba bên: người dân, cơ quan quản lý nhà nước các cấp và tổ chức phi chính phủ, vì một mục tiêu chung là bảo vệ môi trường và nguồn lợi biển cho các thế hệ mai sau.
