Phố Chợ Gạo

Phố Chợ Gạo nay thuộc phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, tp Hà Nội. Đầu phố nằm đối diện chân phía bắc của cầu Chương Dương‎. Điều đặc biệt là phố này gồm hai nhánh đều chỉ ngắn có 75m và cùng đi song song từ đường Trần Nhật Duật đến phố Đào Duy Từ. Nhánh trên nối với đầu phố Nguyễn Siêu, nhánh dưới cắt chéo đầu phố Đông Thái.

 

Phố Chợ GạoPhố Chợ Gạo – Ảnh: Sưu tầm

 

Đây nguyên là cửa sông Tô Lịch nối với sông Hồng, trên hai bờ sông từ xưa đã tụ tập những hàng bán gạo, bến sông ở đất của giáp Giang Nguyên, thuộc thôn Hương Nghĩa, tổng Tả Túc (sau đổi là tổng Phúc Lâm) huyện Thọ Xương cũ. Khúc sông đó bị thực dân Pháp lấp bằng vào những năm cuối cùng của thế kỷ 19 (bản đồ Hà Nội năm 1890 còn vẽ sông Tô Lịch).

 
Phố Chợ Gạo
 Quang cảnh tấp nập chợ Gạo ngày trước – Ảnh: Sưu tầm
 
Xem thêm: Khách sạn tại Quận Hoàn Kiếm
 
Đoạn đầu khúc sông lấp trở thành một bãi đất trống rộng hình chữ nhật mà đầu thế kỷ 20 người Pháp gọi là là Place du Commerce (Quảng trường Thương mại). chung quanh là khu phố Hoa kiều  có nghề cân đong và xay xát gạo, xuất cảng gạo, nên chợ gạo nhanh chóng sầm uất. Người ta dựng một cầu chợ khá rộng lợp tôn, không có tường, để mọi người tránh mưa nắng.
 
Phố Chợ GạoPhố cổ Hà Nội được chụp những năm 1945, xa xa là phố chợ Gạo và chợ Đồng Xuân đang xây – Ảnh: Sưu tầm
 

Ngày khi chưa lấp sông Tô Lịch, trên bờ sông là nơi tụ tập những hàng bán gạo. Ban đầu chỗ sông lấp này còn là một bãi trống rộng, trở thành nơi tập trung những người buôn bán ngũ cốc do thuyền các nơi chở đến đậu ở chỗ cửa sông cũ, trước kia cũng đã là một chợ thóc gạo. Sau khi thực dân Pháp lấp sông Tô Lịch, chúng xây tại đây một cầu chợ chuyên doanh về gạo thóc, do đó “Chợ Gạo” thành tên phố. 

 

Phố Chợ GạoÔng quan bốn lọng đi dạo trên phố Chợ Gạo – Ảnh: Sưu tầm

 

Rồi người ta xây tại đây một cái chợ chuyên doanh về gạo thóc mà nhân dân quen gọi “Chợ Gạo”, tên Pháp thì là “Marché de la rue du Riz” (tức “Chợ phố Gạo”). Tên phố Chợ Gạo chỉ được chính thức đặt từ năm 1945.
 
Chung quanh sông lấp vốn có nhiều hộ dân Hoa kiều làm các nghề như cân đong và xay xát gạo, xuất cảng gạo, nên Chợ Gạo nhanh chóng trở thành nơi sầm uất. Cầu chợ khá rộng, không có tường, mái lợp tôn để mọi người tránh mưa nắng. Một hàng cây phượng vĩ tạo bóng mát được trồng ở phía đông trên hè đường Bờ Sông (Quai Clémenceau, nay là đường Trần Nhật Duật), mùa hè hoa nở đỏ ối.
 
Xem thêm: Khách sạn tại Hà Nội
 
Phố Chợ GạoPhố Chợ Gạo ngày nay – Ảnh: Sưu tầm
 
Phố Chợ Gạo
 Chiều mưa lạnh – Ảnh: Sưu tầm
 
Xem thêm: Các khách sạn giá rẻ tại Hà Nội
 
Phố Chợ Gạo tuy ít nhà cửa nhưng là một địa điểm giao thương tấp nập, cuối phố lại thông với khu vực trung tâm buôn bán từ lâu đời, cho nên có đông người tìm đến, dựa vào đó mà sinh sống. Xưa kia có nhiều phu khuân vác gạo và hàng hoá khác cho các cửa hiệu bên phố Hàng Buồm và Đào Duy Từ; họ trú ngụ ở ngoài bãi sông hoặc các làng ngoại ô, một số khác là phu người Hoa thì sống trong ngõ Sầm Công (nay là ngõ Đào Duy Từ), Rue Lataste (phố Hàng Giầy), Rue Galet (phố Lương Ngọc Quyến), còn những người đàn bà khỏe tay thường làm nghề hàng xáo (xay xát gạo).
 
Phố Chợ Gạo Khu phố chợ Gạo ngày nay nổi tiếng với những quán trà chanh dọc vỉa hè – Ảnh: Sưu tầm
 
Xem thêm: Tour du lịch Hà Nội
 
Đầu dãy phố phía bắc, tức nhánh trên của phố Chợ Gạo, có Trường tiểu học Trần Nhật Duật, xưa gọi là Trường Ke (“Quai” tiếng Pháp nghĩa là “bờ sông”), tường rào dài đến giữa phố; tiếp đến một loạt mấy ngôi nhà nhỏ của những hộ buôn bán gạo. Cuối nhánh trên có đình Hương Nghĩa (cổng đình ở số 13b phố Đào Duy Từ) bên trong thờ Cao Tứ là em Cao Lỗ, tướng của An Dương Vương Thục Phán.

 

Dãy phố phía nam vốn là một kho lớn chứa gạo, mặt chính quay ra phố Đào Duy Từ, nơi sau này tụ tập nhiều cửa hàng buôn bán gạo và bột mì, còn quanh đó thì nay lại có ngân hàng và các quán bia hơi, thịt chó, club giải trí.

Đam mêm du lịch và trải nghiệm khám phá cuộc sống.